قدمت تجارت در بازار قدیم
نقش اقتصادی بازار
بازار قدیم دزفول نهتنها محل خرید و فروش کالاهای اساسی بوده، بلکه بهعنوان یکی از مراکز عمده صادرات صنایعدستی منطقه، بهویژه کپو بافی و کارهای دستی آجرکاری شهرت داشته است. در گذشته، این بازار پل ارتباطی میان تولیدکنندگان محلی و تاجران مناطق دیگر، از جمله شوشتر، شوش و حتی بندرهای جنوب ایران، بوده است.
ساختار بازار
بازار قدیم دزفول شامل بخشهای مختلفی است که هر کدام به یک حرفه یا کالا اختصاص داشتهاند؛ از راسته عطاریها و فرشفروشان گرفته تا آهنگران و زرگران. این تقسیمبندی حرفهای، فضایی منظم و کاربردی را ایجاد کرده بود که هم به نفع خریداران و هم فروشندگان بود.
فرهنگ و هویت بازار
این بازار فقط مکانی برای تجارت نبود؛ بلکه محلی برای ارتباطات اجتماعی، رد و بدل کردن اخبار و حتی یادگیری مهارتهای جدید بود. بسیاری از مردم محلی هنوز خاطراتی از گذراندن روزهای خود در این بازار و دیدار با دوستان و همسایگانشان دارند
کالاها و لوازم مورد نیاز خانههای قدیمی
در گذشته، بازار قدیم دزفول نهتنها مکانی برای تأمین کالاهای اساسی بود، بلکه بسیاری از ابزارها و وسایلی که زندگی روزمره مردم را شکل میداد، از همین بازار تهیه میشد. کالاهایی که در این بازار عرضه میشدند، با سبک زندگی سنتی و نیازهای مردم در آن دوره هماهنگ بودند.
وسایل آشپزخانه
یکی از بخشهای مهم بازار، راسته فروشندگان ظروف و لوازم آشپزخانه بود. مردم برای خرید ظروف سفالی، دیگهای مسی، کاسههای لعابی و ابزارهایی مانند قندانهای قلمکاریشده به این بازار مراجعه میکردند. دیگهای مسی یکی از پرکاربردترین وسایل آشپزخانه بود که برای پخت غذاهای محلی مثل قلیهماهی و آبگوشت استفاده میشد.
فرش و گلیم
فرش و گلیمهای دستبافت، که بهعنوان یکی از اصلیترین تزئینات خانههای قدیمی دزفول شناخته میشدند، نیز از همین بازار تأمین میشد. بسیاری از این فرشها با الگوهای سنتی و رنگهای طبیعی تهیه میشدند و بیانگر هنر و فرهنگ بومی منطقه بودند.
لوازم روشنایی
پیش از برقرسانی به دزفول، چراغهای نفتی و فانوسهای شیشهای از جمله کالاهایی بودند که خانوادهها از بازار خریداری میکردند. این لوازم بهخصوص در شبهای طولانی زمستانی، نقش حیاتی در روشنایی خانهها داشتند.
محصولات صنایعدستی
کپو، یکی از صنایعدستی برجسته دزفول، بهطور گستردهای در بازار عرضه میشد. مردم از این سبدهای بافتهشده برای نگهداری مواد غذایی، خشکبار یا حتی بهعنوان تزئینات استفاده میکردند. علاوه بر این، پارچههای دستبافت و چادرشبهای محلی نیز از کالاهای پرطرفدار بودند.
مواد خوراکی
در بخش خوراکیهای بازار، محصولات محلی مانند خرما، ادویهجات، آرد و روغن محلی فروخته میشد. بسیاری از این مواد، در خانهها برای پخت غذاهای محلی و تهیه خوراکیهای سنتی مثل حلوا و شیرینیهای خانگی استفاده میشد.
این کالاها و لوازم نشان میدهند که بازار قدیم دزفول نهتنها نقش یک مرکز تجاری، بلکه نقش مهمی در شکلگیری و حفظ سبک زندگی سنتی مردم داشته است. هنوز هم میتوان بازماندههایی از این سنت را در گوشهوکنار بازار دید